یه اعترافی براتون دارم! مثل خیلی از تریدرها، منم کتاب معروف “جادوگران بازار نوین” (Market Wizards) رو خونده بودم. نمی‌دونید چیه؟ این کتاب یه گنجینه‌ست از مصاحبه با بزرگترین تریدرهای دهه ۸۰ میلادی که هرکدومشون افسانه‌های واقعی دنیای ترید هستن.
بذارید یه رازی رو باهاتون در میون بذارم. چند ماه پیش، وقتی داشتم کتابخونه‌م رو مرتب می‌کردم، چشمم به این کتاب قدیمی افتاد. گفتم بذار یه نگاهی بهش بندازم و چندتا نقل قول رو مرور کنم. اما می‌دونید چی شد؟ یهو دیدم نمی‌تونم کتاب رو زمین بذارم! انگار داشتم برای اولین بار می‌خوندمش.
و اونجا بود که دوتا نکته مهم رو متوجه شدم:
۱. همه اون چیزهایی که قبلاً زیرشون خط کشیده بودم، اصلاً مهم نبودن! 
۲. یه الگوی پنهان توی داستان همه این تریدرهای بزرگ پیدا کردم که قبلاً ندیده بودم.
می‌دونید این الگو چی بود؟ همه این غول‌های دنیای ترید، با وجود تفاوت‌های زیادشون توی سبک معامله و شخصیت، یه مسیر مشترک رو طی کرده بودن. همه‌شون اول کار یه شکست سنگین خورده بودن، همه‌شون باورهای اشتباهشون رو کنار گذاشته بودن و همه‌شون یاد گرفته بودن چطور سریع خودشون رو با شرایط بازار وفق بدن.
و یک نکته جالبی هم که دیدم، یکی از کاربران در سایت Reddit موفقیت این تریدرها رو ناشی از خوش‌شانسی می‌دونست که در نوع خودش برام جالب بود.
حالا می‌خوام این تجربه رو با شما به اشتراک بذارم. می‌خواید بدونید این مسیر چیه و چطور می‌تونید ازش استفاده کنید؟ تو ادامه این مقاله، قدم به قدم با هم بررسیش می‌کنیم.
این مطلب حاصل بررسی کتاب مارکت ویزاردز (Market Wizards) نوشته جک شواگر است.
1. همه از صفر شروع کردن، حتی بزرگان!
جالبه بدونید که حتی پاول تودور جونز (Paul Tudor Jones)، یکی از افسانه‌ای‌ترین معامله‌گرهای دنیا، اول راه حتی نمی‌دونست چطور باید یه معامله ساده انجام بده! پس اگه تازه شروع کردی، نگران نباش - همه یه روزی مبتدی بودن. حتی اگه استعداد ذاتی هم داشته باشی، باز باید از پله اول شروع کنی. هیچکس از شکم مادرش تریدر به دنیا نیومده!
حالا یه چیز جالب بگم. تو این کتاب همه تریدرها به جز مایکل مارکوس (Michael Marcus) از یه جای معمولی شروع کردن. یعنی چی؟ یعنی اینکه موفقیت تو این بازار به پول بابات یا مدرک دانشگاهت ربطی نداره! 
۲. اشتباهات رایج: درس‌هایی که همه باید یاد بگیرن
فکر می‌کنی تو تنها کسی هستی که اشتباهات بقیه رو تکرار نمی‌کنی؟ اشتباه می‌کنی عزیز من! 
اما نگران نباش، این دقیقاً همون مسیریه که همه باید ازش رد بشن.
چرا همه اشتباه می‌کنن؟ 
جالبه بدونید که خیلی از تازه‌کارها نمی‌دونن قوانین بازار برای محافظت از خودشونه! درسته که شاید چندتا کتاب بخونن یا دوره آموزشی ببینن، ولی مشکل اینجاست که:
- نمی‌تونن درست پردازش کنن چی می‌خونن
- تجربه کافی ندارن که درس‌ها رو عمیق بفهمن
- فکر می‌کنن دانش رو میشه همینطوری منتقل کرد
۵ قانون طلایی که همه نادیده می‌گیرن 
1. بیش از حد معامله نکن: انگار داریم تو کازینو بازی می‌کنیم!
2. سرمایه‌ت رو پخش کن: همه تخم‌مرغ‌هات رو تو یه سبد نذار
3. حد ضرر بذار: مهم‌ترین قانون بقا تو بازار
4. تصمیم لحظه‌ای نگیر: احساسی معامله کردن = از دست دادن پول
5. احساساتی نشو: نه زیاد خوشحال شو، نه زیاد ناراحت
بذارید یه داستان واقعی براتون تعریف کنم که حسابی تکونتون میده. بروس کونر (Bruce Kovner) که الان یه تریدر افسانه‌ایه، یه روز این اشتباه رو کرد…
کونر اول خیلی محتاط بود. هم خرید می‌کرد هم فروش، ریسکش رو پخش می‌کرد. تا اینکه یه روز یک از دوستاش زنگ زد و گفت:
“داداش، سهام سویا داره می‌ترکه! بیا پوزیشنت رو بیشتر کن تا حسابی سود کنی!”
و کونر چیکار کرد؟ گول خورد! 
نتیجه چی شد؟
فقط ۱۵ دقیقه بعد، همه چی برعکس شد! قیمت سویا به کف رسید و کونر گیر افتاد. نتیجه؟ حسابش از ۴۵,۰۰۰ دلار به ۲۲,۰۰۰ دلار رسید. تو یه روز نصف پولش پرید!
درس مهم این بخش چیه؟ 
همه ما اشتباه می‌کنیم، حتی بهترین‌ها! مهم اینه که:
- قوانین اصلی رو جدی بگیریم
- از تجربه دیگران درس بگیریم
- بدونیم که دانش واقعی فقط با تجربه شخصی به دست میاد
۳. ضرر بزرگ: نقطه عطف موفقیت
هر تریدری، حتی بهترین‌ها، یه روز با یه ضرر وحشتناک روبرو میشه! جالبه بدونید که جسی لیورمور (Jesse Livermore)، یکی از اولین و بزرگترین معامله‌گرهای تاریخ، چند بار کل ثروتش رو از دست داد!
داستان‌های واقعی از ضررهای بزرگ 
بروس کونر و شوک بزرگ
از زبون خودش بشنویم:
“شوکه شده بودم. نمی‌تونستم باور کنم با وجود سال‌ها مطالعه، انقدر احمق بودم… چند روز حتی نمی‌تونستم غذا بخورم. فکر می‌کردم دیگه نمی‌تونم تریدر باشم.”
فاجعه مایکل مارکوس در بازار شکر
مایکل مارکوس (Michael Marcus) یه تجربه دردناک‌تر داشت:
- ۳۰,۰۰۰ دلار از پول خودش رو از دست داد
- ۱۲,۰۰۰ دلار از پول مادرش هم رفت
- درس بزرگش: هیچوقت همه سرمایه‌ت رو یه جا نذار!
درس‌های طلایی این تجربه‌ها 
- همه تریدرها این مرحله رو تجربه می‌کنن
- مهم نیست چقدر باهوشی یا چقدر مطالعه کردی
- هر شکست یه درس بزرگه
و بالاخره… 
فقط یه چیز می‌تونه بعد یه همچین شکستی حالت رو خوب کنه: قدم بعدی! که تو قسمت بعد بهتون میگم چیه…
۴. برگشت قوی‌تر از همیشه
اون ضرر وحشتناکی که فکر می‌کنید زندگیتون رو نابود کرده، می‌تونه بهترین اتفاق زندگی تریدریتون باشه! 
چطور از شکست، پله موفقیت بسازیم؟
اگه واقعاً می‌خواید از این مرحله عبور کنید و قوی‌تر برگردید، باید:
- مثل یه کارآگاه حرفه‌ای همه اشتباهاتتون رو موشکافی کنید
- تمام باورهاتون رو زیر سؤال ببرید
- دیگه فقط به قیمت نگاه نکنید
- یاد بگیرید چی واقعاً جواب میده و چی نه
درس بزرگ پاول تودور جونز
پاول تودور جونز (Paul Tudor Jones) یه تجربه عالی در این زمینه داره. بعد از اون ضرر بزرگش، افسرده شده بود و می‌خواست همه چیو ول کنه. اما یه روز به خودش اومد…
از زبون خودش بشنویم:
“یه روز به خودم گفتم: هی احمق! چرا داری کل سرمایه‌ت رو روی یه معامله ریسک می‌کنی؟ همون لحظه بود که فهمیدم باید مدیریت سرمایه رو یاد بگیرم.”
چی باعث شد برگرده؟
- رفت تا لب پرتگاه
- تواناییش رو زیر سؤال برد
- اما تصمیم گرفت تسلیم نشه
- برگشت تا دوباره بجنگه
حقیقت طلایی بازار
یه جمله طلایی هست که همیشه باید یادتون باشه:
“ضرر واقعی = دانایی واقعی”
۵. وقتی درس‌ها رو به سخت‌ترین شکل ممکن یاد می‌گیریم
یه سوال جالب: تا حالا فکر کردید چرا ما آدم‌ها باید حتماً خودمون یه چیزی رو تجربه کنیم تا یادش بگیریم؟ چرا نمی‌تونیم از تجربه بقیه درس بگیریم؟
چرا نتونستم به موقع خارج بشم؟
- می‌دونستم باید بفروشم
- می‌دونستم قیمت داره میاد پایین
- اما… نتونستم این تصمیم رو بگیرم!
حقیقت تلخی که کشف کردم 
توی درونم نمی‌تونستم شکست رو قبول کنم. چرا؟
- فکر می‌کردم تریدر خوبی هستم
- غرورم اجازه نمی‌داد اشتباهم رو ببینم
- همش امیدوار بودم اوضاع عوض بشه
چرا بعضی‌ها دوست دارن ضرر کنن؟ 
جالبه بدونید گاهی آدم‌ها ناخودآگاه:
- از داستان شکست‌هاشون لذت می‌برن
- دوست دارن خودشون رو قربانی نشون بدن
- فکر می‌کنن “این بار فرق می‌کنه”
- امیدوارن معجزه اتفاق بیفته
بهانه‌های معروف تریدرها 
- “این پروژه خیلی خوبه، حتماً برمی‌گرده”
- “بازار اشتباه می‌کنه”
- “یه کم دیگه صبر کنم درست میشه”
حقیقت بازار چیه؟ 
یه چیزی رو همیشه یادتون باشه:
- مهم نیست پروژه چقدر خوبه
- مهم نیست شرکت چقدر قویه
- گاهی هیچکدوم اینا برای بازار مهم نیست!
درس‌های کلیدی
- غرورتون رو کنار بذارید
- واقعیت رو همونطور که هست ببینید
- وقتی اشتباه کردید، سریع قبولش کنید
- از ضررهای کوچیک نترسید
- نذارید ضررهای کوچیک تبدیل به فاجعه بشن
۶. مدیریت سرمایه: شاه‌کلید موفقیت
تمام دانش هزاران سال معامله‌گری تو دو کلمه خلاصه میشه - “مدیریت سرمایه”!
چرا مدیریت پول مهم‌ترین اصله؟
به قول پاول تودور جونز (Paul Tudor Jones):
“من همیشه اول به از دست دادن پول فکر می‌کنم، بعد به سود. یه نقطه توقف روحی دارم که وقتی بهش برسم، مهم نیست چی میشه، از معامله میام بیرون.”
۷ قانون طلایی مدیریت سرمایه 
-
پول‌هات رو پخش کن
- روی یه دارایی همه پولت رو نذار
- ریسک رو بین چند معامله تقسیم کن
-
حد ضرر بی‌رحمانه
- وقتی به حد ضرر رسیدی، بدون تردید خارج شو
- احساسات رو بذار کنار
-
همیشه حد ضرر بذار
- هیچوقت بدون حد ضرر معامله نکن
- این قانون رو مثل نماز اول وقت رعایت کن!
-
اهرم کم = خواب راحت
- از اهرم زیاد استفاده نکن
- بذار شب‌ها راحت بخوابی
-
موقع ضرر، کوچیک‌تر معامله کن
- وقتی داری ضرر میدی، حجم معاملات رو کم کن
- به خودت فرصت بده تا ریکاوری کنی
-
گاهی استراحت کن
- اگه بدشانسی آوردی، از بازار بیا بیرون
- چند روز استراحت کن و با ذهن تازه برگرد
-
ترید بد = خروج سریع
- اگه ترید اشتباه کردی، سریع بیا بیرون
- همیشه می‌تونی دوباره وارد بشی
یه تجربه شخصی براتون بگم 
چند روز پیش یه اشتباه کردم. بعد از یه سود خوب، زیادی مغرور شدم و روی یه سرمایه که مال خودم نبود ریسک کردم. نتیجه؟ صبح که بیدار شدم، ۲۹٪ ضرر! 
(که البته با همین مدیریت سرمایه‌ای که داشتم جبران شد)
تشبیه جالب: کمربند ایمنی و کیسه هوا 
اصول مدیریت پول مثل سیستم ایمنی ماشین کار می‌کنن:
- کمربند ایمنی = حد ضرر
- کیسه هوا = مدیریت سرمایه
- گاهی یکی کار نمی‌کنه، اما اون یکی نجاتت میده!
نکته طلایی پایانی 
همه این اصول باهم مثل یه ارکستر کار می‌کنن. تنهایی شاید خیلی قوی نباشن، اما وقتی کنار هم قرار می‌گیرن، یه سمفونی فوق‌العاده می‌سازن!
۷. مسیر استقلال: دنباله‌رو نباش!
شاید باورتون نشه، ولی می‌خوام یه چیز عجیب بهتون بگم: برای موفقیت در بازار باید یاد بگیرید نه دنبال تریدرهای دیگه برید، نه اخبار رو دنبال کنید! 
چرا نباید دنبال بقیه باشیم؟
راستش رو بخواید، منم گاهی به تحلیل‌های تریدرهای بزرگ نگاه می‌کنم. اما می‌دونید چیه؟ فقط برای اینکه ببینم با تحلیل خودم همخونی داره یا نه. هیچوقت کورکورانه دنبالشون نمی‌رم!
راز بزرگ موفقیت
به قول اد سی‌کوتا (Ed Seykota):
“طبیعت اول بهتون اشتیاق میده، بعد راه رسیدن بهش رو نشون میده.”
چطور مستقل معامله کنیم؟ 
-
به خودت اعتماد کن
- تحلیل‌های خودت رو باور داشته باش
- از اشتباهاتت درس بگیر
- روی مهارت‌هات کار کن
-
از دیگران یاد بگیر، ولی کپی نکن
- تجربیات دیگران رو بشنو
- روش خودت رو پیدا کن
- استاد خودت باش
چرا باید از اخبار دوری کنیم؟ 
خیلی رک بگم: اخبار سمه! چرا؟
- ۹۹٪ اخبار فقط نویزه
- باعث استرس و اضطراب میشه
- تصمیم‌گیری رو سخت می‌کنه
راهکارهای عملی برای دوری از نویز
-
اعلان‌های خبری رو خاموش کن
- نوتیفیکیشن‌های گوشی رو ببند
- از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیر
- کانال‌های خبری رو آنفالو کن
-
فقط اخبار مهم رو بخون
- ماهی یکبار اخبار مهم رو مرور کن
- فقط از منابع معتبر استفاده کن
- به شایعات توجه نکن
۸. سبک شخصی: راز آخر موفقیت
تبریک میگم! اگه تا اینجا اومدی، به آخرین مرحله از سفر تریدر شدن رسیدی. اما این مرحله آخر، شاید مهم‌ترین مرحله باشه…
درس جالب از دنیای کنگ‌فو 
یه داستان جالب براتون دارم. زمانی که کنگ‌فو کار می‌کردم، یه چیز عجیب توجهم رو جلب کرد. همه دنبال این بودن که بدونن استادشون از کی یاد گرفته، و اون از کی یاد گرفته، تا برسن به ۵۰۰ سال پیش!
اما یه سؤال مهم پیش میاد:
اولین استاد از کی یاد گرفت؟ جواب ساده‌ست: هیچکس! اون خودش یاد گرفت.
چطور سبک خودمون رو پیدا کنیم؟ 
-
از دیگران یاد بگیر، اما کپی نکن
- مثل استادای کنگ‌فو باش
- ایده‌های جدید خلق کن
- روش خودت رو توسعه بده
-
به درون نگاه کن
- نقاط قوتت رو بشناس
- ضعف‌هات رو درک کن
- با شخصیتت هماهنگ باش
حرف طلایی اد سی‌کوتا 
به قول اد سی‌کوتا (Ed Seykota):
“هرکس از بازار همون چیزی رو می‌گیره که می‌خواد.”
چرا بعضی‌ها موفق نمیشن؟
جالبه بدونید:
- بعضی‌ها ناخودآگاه می‌خوان ببازن
- بعضی‌ها فقط می‌خوان متفاوت باشن
- بعضی‌ها می‌خوان باهوش به نظر برسن
ویژگی‌های یه تریدر واقعی
تریدرهای موفق:
- اشتیاق واقعی دارن
- می‌خوان برنده باشن
- از محدودیت‌هاشون فراتر میرن
نشونه‌های رسیدن به استادی 
وقتی به این مرحله برسی:
- به تأیید بقیه نیاز نداری
- مسئولیت تصمیماتت رو می‌پذیری
- قطب‌نمای درونیت دقیق کار می‌کنه
یه حقیقت مهم در مورد موفقیت
یادت باشه:
- هیچ میان‌بری وجود نداره
- نمی‌تونی موفقیت رو بخری
- فقط با تلاش و زمان به دست میاد
آخرین راز موفقیت 
بهترین تریدرها می‌دونن که:
- موفقیت از درون میاد
- هر کسی مسیر خودش رو داره
- صبر و پشتکار مهم‌ترین سلاحه
سؤال نهایی برای شما
الان کجای مسیر هستی؟
- داری سبک خودت رو پیدا می‌کنی؟
- به دیگران تکیه می‌کنی؟
- یا به درون خودت گوش میدی؟
یادت باشه: هیچکس نمی‌تونه راه تو رو بهت نشون بده - فقط خودت می‌تونی اون رو پیدا کنی!
