اثر زیان گریزی(Loss Aversion) در علم اقتصاد رفتاری به این معناست که افراد هنگام تصمیم‌گیری، زیان‌ها را بیشتر از سودها احساس می‌کنند. به عبارت دیگر، درد ناشی از از دست دادن یک مقدار مشخص پول، بیشتر از لذت به دست آوردن همان مقدار پول است.
طبق تحقیقات دنیل کانمن و آموس تورسکی (نظریه چشم‌انداز)، افراد معمولاً تمایل دارند از زیان اجتناب کنند، حتی اگر شانس برد و باخت برابر باشد. این رفتار باعث می‌شود که:
- افراد در تصمیم‌گیری‌های مالی محافظه‌کارتر شوند.
- ریسک‌های غیرضروری را برای جلوگیری از زیان بپذیرند.
- از فروش دارایی‌های زیان‌ده خودداری کنند، به امید بازگشت قیمت.
مثال:
اگر فردی ۱۰۰ هزار تومان به دست آورد، احساس خوشحالی او کمتر از ناراحتی ناشی از از دست دادن ۱۰۰ هزار تومان است.
این پدیده توضیح می‌دهد که چرا افراد تمایل دارند سهام زیان‌ده خود را نگه دارند یا چرا شرکت‌ها از کاهش قیمت محصولاتشان خودداری می‌کنند.
اما این اثر چه تاثیری میتونه بر معاملات ما داشته باشه ؟
نگه‌داشتن دارایی‌های زیان‌ده
افرادی که در یک قیمت بالا ارز دیجیتالی را خریده‌اند و حالا در ضرر هستند، معمولاً از فروش خودداری می‌کنند، حتی اگر نشانه‌های نزولی واضح باشد. این اتفاق به این دلیل می‌افتد که پذیرش زیان برایشان سخت است و امید دارند که قیمت دوباره افزایش یابد.
فروش زودهنگام سودها
در مقابل، وقتی قیمت یک ارز دیجیتال افزایش می‌یابد، معامله‌گران به سرعت سود خود را برداشت می‌کنند، چون ترس از دست دادن سود دارند. در نتیجه، پتانسیل سودهای بزرگ‌تر را از دست می‌دهند.
تاثیر این اثر بر روابط اجتماعی
فردی در یک رابطه ناسالم و پرتنش باقی می‌ماند، چون احساس می‌کند از دست دادن این رابطه برایش دردناک‌تر از شروع یک رابطه جدید یا زندگی مستقل است. در واقع، او به جای تمرکز بر احتمال پیدا کردن یک رابطه بهتر، بیشتر روی درد جدایی تمرکز دارد.
فردی که در یک مشاجره اشتباه کرده، به جای پذیرفتن اشتباه و عذرخواهی، بر موضع خود پافشاری می‌کند، زیرا حس از دست دادن اعتبار برایش دردناک‌تر از تصحیح اشتباه و بهبود رابطه است.
فردی از شغل یا محیطی که دوست ندارد خارج نمی‌شود، چون ترس از دست دادن امنیت و وضعیت فعلی را بیشتر از امید به آینده‌ای بهتر احساس می‌کند.